HDPE, CPVC, PVC र PPR पाइप छनौट गर्दा DN-20, PN-16, SDR-9 जस्ता कोडहरु देख्न सकिन्छ । यी संकेतहरुले पाइपको साइज, pressure capacity र मोटाईकाे बारेमा बुझ्न मद्दत गर्छन् । यहाँ हामी यिनीहरुको अर्थ र महत्त्व बुझ्ने प्रयास गर्छौं ।
१. DN (Diameter Nominal):
DN भन्नाले Diameter Nominal (नोमिनल व्यास) हो, जुन mm मा हुन्छ । यसले पाइपको Exact Inner अथवा Outer Diameter नबताए Standard Size लाई जनाउँछ ।
उदाहरणका लागि
- DN-20 = 20mm
- DN-25 = 25mm
- DN-63 = 63mm
DN ले फिटिङ, भाल्व र अन्य पाइपसँग कम्प्याटिबिलिटी सुनिश्चितता गर्दछ । अर्थात् Same DN भाएका Fitting तथा Valve हरु सँग मिल्ने गर्दछ ।
DN मेट्रिक प्रणाली हो, जुन NPS (नोमिनल पाइप साइज) को इम्पेरियल सिस्टमसँग मिल्छ ।
२. PN (प्रेशर नोमिनल): दबाव क्षमता
PN ले Pressure Nominal जनाउँछ । यसले 20°C मा पाइपले सहन सक्ने अधिकतम Pressure (बारमा) जनाउँछ ।
उदाहरणका लागि
- PN-10 = 10 Bar (≈145 PSI)
- PN-12.5 = 12.5 Bar (≈181 PSI)
- PN-16 = 16 Bar (≈232 PSI)
PN ले पाइपको सुरक्षित प्रयोगको लागि Pressure सीमा निर्धारण गर्छ । उच्च PN भएको पाइपले उच्च दबाव सहन सक्दछ ।
३. SDR (Standard Dimension Ratio)
SDR ले पाइपको Outer Diameter (OD) र wall thickness (WT) को अनुपात बताउँछ ।
SDR = Outer Diameter (OD) / Wall Thickness (WT)
उदाहरणका लागि:-
यदि 50mm Outer Diameter भएको पाइपकाे SDR-9 छ भने, पाइपको Thickness =
SDR = OD/WT
WT= OD/SDR
WT= 50/9 = 5.55 mm हुन्छ ।
SDR जति कम, पाइप उति बाक्लो र बलियो (उच्च दबाव सहन्छ)। SDR जति धेरै, पाइप उति हलुका र पातलो ।